Combinatie arbeid en mantelzorg gaat vaak goed, maar intensieve mantelzorgers ervaren wel een lagere kwaliteit van leven
Dit blijkt uit de publicatie Werk en mantelzorg; kwaliteit van leven en het gebruik van ondersteuning op het werk.
Werk en mantelzorg
- Een kwart van de 16-69-jarigen combineert een baan van 12 uur per week of meer met het geven van mantelzorg (bijna twee miljoen mensen).
- Ruim 70% van de werkende mantelzorgers vindt arbeid en mantelzorg goed te combineren.
- Intensieve mantelzorgers met een baan ondervinden een relatief lage kwaliteit van leven (veel tijdsdruk of ontevreden met hun leven).
- Een op de vijf taakcombineerders geeft intensieve mantelzorg (wekelijks minimaal 8 uur).
- Er zijn aanwijzingen dat bij intensieve helpers het contact met de leidinggevende en flexibel werk de ervaren tijdsdruk kunnen verminderen.
- Werkende mantelzorgers nemen vaker vakantiedagen op dan zorgverlof.
Dit blijkt uit Werk en mantelzorg; kwaliteit van leven en het gebruik van ondersteuning op het werk, een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). De studie is gebaseerd op een enquête naar informele zorg, waaraan ook ruim 3800 werkenden meededen. Het onderzoek geeft meer zicht op de kwaliteit van leven en de rol van de ondersteuning op het werk en de zorgsituatie daarbij.
Een kwart van de 16-69-jarigen combineert arbeid en mantelzorg
Een op de drie werkende vrouwen en een op de vijf werkende mannen geeft mantelzorg. Het gaat om alle hulp aan mensen in de directe sociale omgeving in verband met gezondheidsproblemen. Mannen met een zorgtaak werken 39 uur per week en geven 6 uur mantelzorg (samen 45 uur); vrouwen die beide combineren besteden hieraan 34 uur per week (28 uur werk en 6 uur mantelzorg). Werkende mantelzorgers geven vooral hulp aan een (schoon)ouder (55%), bijna een op de tien (9%) aan de partner en 7% aan zijn of haar kind.
Arbeid en mantelzorg vaak goed te combineren
Een op de drie werkende mantelzorgers helpt (ook) op of na een werkdag. Van hen wordt een op de drie weleens op het werk gebeld voor of door de persoon die ze helpen en moet een op de zeven weleens weg van het werk vanwege de hulpbehoevende. Ruim zeven op de tien (73%) van de werkende mantelzorgers kan naar eigen zeggen arbeid en mantelzorg goed combineren.
400.000 werkenden geven intensief hulp aan hun zieke naaste
Ongeveer 20% van degenen die arbeid en mantelzorg combineren helpt intensief (wekelijks minimaal 8 uur). Het gaat om circa 400.000 mensen. Gemiddeld werken zij 31 uur per week en helpen zij 21 uur (samen 52 uur). Mannen die werk en intensieve hulpverlening combineren zorgen vaak voor hun partner, vrouwen vooral voor (schoon)ouders.
Intensieve mantelzorgers zijn meer ontevreden met het leven en ervaren vaker tijdsdruk
Werkenden die intensief helpen zijn substantieel minder tevreden over hun leven en ervaren meer tijdsdruk. Dit geldt ook voor mantelzorgers van iemand met een psychische beperking. Tot slot voelen ook mensen die vinden dat zij de hulp wel móeten geven zich vaker onder tijdsdruk staan.
Contact met de leidinggevende en flexibel werk kunnen ervaren tijdsdruk verminderen
De helft van de werkende mantelzorgers heeft de leidinggevende verteld over de zorgtaak. Degenen die dat niet gedaan hebben zagen daar vaak geen aanleiding voor. Ze zouden het wel doen als ze meer hulp zouden geven of als de gezondheid van de hulpbehoevende achteruit zou gaan.
Driekwart van degenen die er met de leidinggevende over sprak, ervaart begrip; een op de vijf maakte afspraken met hem of haar. Vaak gaan die over direct vrij kunnen nemen als dat nodig is of over flexibele werktijden.
Leidinggevenden kunnen een bijdrage leveren aan de vermindering van de tijdsdruk. Als intensieve mantelzorgers hun leidinggevende op de hoogte stellen of flexibel werk hebben (in de zin van onverwachts vrij kunnen nemen of werktijden kunnen aanpassen) ondervinden ze minder tijdsdruk.
Verlof, vrije dagen
Van alle mantelzorgers nam circa 10% betaald en 6% onbetaald zorgverlof op. Werkende mantelzorgers namen vaker vakantiedagen op dan zorgverlof om mantelzorg te kunnen geven: een op de vier. Ook meldden zij zich weleens ziek om te kunnen helpen (4%). Intensieve helpers ‘kiezen’ vaker voor deze oplossingen om tijd te creëren dan anderen.
Meer informatie
Heeft u vragen of wilt u meer informatie over deze publicatie? Dan kunt u contact opnemen met Alice de Boer, telefoon 06 21 43 2 861 of via e-mail: a.de.boer@scp.nl.
Voor interviewaanvragen of overige vragen kunt u contact opnemen met Marysha Molthoff, telefoon 06 48 61 64 55 of via e-mail: pers@scp.nl.