Sportorganisatie, persoonlijke en sportieve kenmerken bepalen samen sociale waarde van sport
Sport en bewegen maken een belangrijk onderdeel van ons dagelijks leven uit en waren tijdens de beperkende maatregelen ter bestrijding van covid-19 volop in de aandacht. Sport draagt immers ook bij aan de gezondheid van veel Nederlanders en helpt bijvoorbeeld eenzaamheid te bestrijden. Onderzoek laat zien dat leden van sportverenigingen de sociale waarde van hun groep meer waarderen dan sporters die actief zijn in informele sportgroepen of bij commerciële sportaanbieders, maar dit komt mede door het type sporters bij en het type sportaanbod van verenigingen.
De sociale waarde van sport in een veranderend sportlandschap
Sportverenigingen wordt vaak een belangrijke rol toegedicht om sociale cohesie in de samenleving te bevorderen. In het huidige sportlandschap zijn er echter ook veel sporters actief in informele sportgroepen en kent het aanbod van groepslessen bij commerciële sportaanbieders een groeiende populariteit. Voor de sociale waarde van deze twee vormen van sporten in groepsverband is veel minder aandacht vanuit beleid en wetenschap. Daarnaast is er weinig kennis over verschillen in de sociale waarde van sportverenigingen ten opzichte van die van informele sportgroepen en commerciële aanbieders. Meer inzicht kan beleidsmakers helpen waar interventies voor versterking van sociale cohesie in te zetten.
Leden waarderen sociale waarde van hun vereniging het meest
Sporters van sportverenigingen, informele sportgroepen of bij commerciële sportaanbieders waarderen allen de goede sfeer in hun sportgroep of -club het meest, gevolgd door een gevoel van trots om bij die club te horen. Ook vinden veel sporters het maken van contacten belangrijk evenals het ontmoeten van andere mensen. Het onderzoek laat zien dat leden van sportverenigingen de sociale waarde van hun groep meer waarderen dan sporters die actief zijn in informele sportgroepen of bij commerciële sportaanbieders.
Verschil in sociale waarde deels selectie-effect
Dat leden van sportverenigingen de sociale waarde groter vinden, heeft niet alleen met de vereniging te maken, maar is ook gerelateerd aan hun persoonskenmerken en met de kenmerken van het sportaanbod. Het maakt bijvoorbeeld uit dat bij de commerciële sportaanbieders vaker volwassenen die het druk hebben met werk of gezin, actief zijn. Hun keuze voor het flexibelere sportaanbod van commerciële aanbieders is wellicht inherent aan accepteren van minder sociale binding. Vaak is bij deze sporters gezondheid het belangrijkste motief, gezelligheid speelt minder een rol dan bij verenigingssporters. De kenmerken van het sportaanbod zijn ook gerelateerd aan de sociale waarde. Wekelijks deelnemen aan lessen of trainingen en betrokkenheid als vrijwilliger dragen bij aan het waarderen van sociale aspecten. Als commerciële en informele sportgroepen dezelfde mensen zou trekken en een vergelijkbaar sportaanbod zouden bieden, neemt hun sociale waarde toe.
De verschuiving van sportdeelname bij sportverenigingen naar deelname aan andere vormen van sportaanbod kan tot gevolg hebben dat de sociale waarde van sport als geheel verschuift. Dit vormt een aandachtspunt voor het sportbeleid wanneer ze bij wil dragen aan de maatschappelijke opgaven voor sociale samenhang in de samenleving.