Planbureaus zetten concrete stappen voor analyse brede welvaart
De drie planbureaus (SCP, PBL en CPB) willen de overheid actief informeren over de effecten van beleidskeuzes op brede welvaart. Zij zetten daartoe concrete stappen met de ontwikkeling van een analyse-instrumentarium. Het doel is toekomstige effecten van beleid op verschillende maatschappelijke vraagstukken te analyseren zodat het mogelijk is om uitspraken te doen over ontwikkelingen. In de voortgangsrapportage die vandaag verschijnt geven de drie planbureaus aan waar ze na één jaar staan en wat de ontwikkelagenda is voor de komende jaren.
Op verzoek van de Tweede Kamer zijn het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP), het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB) in 2021 gezamenlijk een meerjarenprogramma gestart om te kijken hoe het perspectief van brede welvaart sterker kan worden verankerd in de begrotingssystematiek van de Rijksoverheid. Een breed welvaartsperspectief kijkt niet alleen naar de directe financieel-economische gevolgen van beleid, maar vooral ook naar andere aspecten die belangrijk zijn voor mensen, zoals hun gezondheid en onderwijs. Ook neemt het de welvaartsverdeling en het behoud van welvaart voor toekomstige generaties mee.
Uit de voortgangsrapportage van de planbureaus blijkt dat het ontwikkelen van een analyse-instrumentarium dat vanuit een bredewelvaartsperspectief vooruitkijkt naar toekomstige effecten van beleid erg complex is. Het vraagt om een zorgvuldige aanpak en is daardoor tijdrovender dan eerder verwacht. Dit wordt nog nergens ter wereld gedaan. Nederland pioniert.
De planbureaus geven in de voortgangsrapportage aan dat ze acht thema’s van brede welvaart onderscheiden en beschrijven wat ze daaronder verstaan. Deze thema’s zijn: 1) Subjectief welzijn, 2) Gezondheid, 3) Consumptie en inkomen, 4) Onderwijs en opleiding, 5) Ruimtelijke samenhang en kwaliteit, 6) Economisch kapitaal, 7) Natuurlijk kapitaal, en 8) Sociaal kapitaal.
Tot slot bevat de voortgangsrapportage de ontwikkelagenda voor de periode 2022-2025. De komende tijd zetten de planbureaus in op uitwerking en verdieping van de thema’s. Daarnaast staat een gezamenlijke aanpak centraal gericht op de ontwikkeling van een analysekader en -instrumentarium om de effecten van voorgenomen beleid op de brede welvaart in kaart te kunnen brengen. Ook de ontwikkeling van een set kernindicatoren brede welvaart hoort daarbij. Het eerste dossier dat de planbureaus voornemens zijn samen te onderzoeken is dat van de energietransitie in de gebouwde omgeving.