Inbreng SCP bij Studiegroep Begrotingsruimte: Zet bij begroting komende kabinetsperiode mens en maatschappij centraal
Voorafgaand aan de Tweede Kamerverkiezingen adviseert de Studiegroep Begrotingsruimte de politiek over de begrotingsdoelstelling en de begrotingssystematiek. Met dit advies kunnen politieke partijen een goede afweging maken over het te voeren begrotingsbeleid in de volgende kabinetsperiode. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft de studiegroep geadviseerd om in haar advies op te nemen dat het belangrijk is om in de begroting oog te houden voor brede welvaart.
De Studiegroep Begrotingsruimte bestaat uit ambtenaren en directeuren van de ministeries. Het SCP heeft een adviserende rol. In het adviesrapport van de studiegroep, dat op 11 september jl. verscheen, adviseert zij een koerswijziging op de begroting voor de aankomende kabinetsperiode. De overheidsfinanciën zijn verslechterd door onder andere de gestegen rentelasten en een sterke stijging van de uitgaven. Geld is recent duurder geworden en juist dan is het belangrijk om keuzes te maken. Keuzes maken is ook nodig om doelen te bereiken; als we teveel tegelijk proberen te doen, bestaat het risico dat investeringen vertraging oplopen en dat resultaten niet behaald worden.
Daarbij is er een aantal maatschappelijke opgaven die prioriteit verdient. Denk aan de uitdagingen op gebied van klimaat en duurzaamheid, en de gevolgen daarvan voor mens en maatschappij; de zorg; krapte op de arbeidsmarkt; asiel en migratie en bestaanszekerheid. Gezonde overheidsfinanciën op zowel de korte als de lange termijn voorkomt dat we een rekening open laten staan voor volgende generaties.
Het rapport van de studiegroep benadrukt dat het belangrijk is om bij de keuzes de afweging te maken vanuit het perspectief van Brede Welvaart. Dat betekent dat je keuzes niet alleen afweegt tegen economische gevolgen, maar ook tegen ecologische en sociaal-maatschappelijke gevolgen:
‘De gevolgen voor de kwaliteit van leven in het hier en nu, en de mate waarin dit invloed heeft op toekomstige generaties en mensen elders op de wereld moeten worden meegewogen. Dit gaat bijvoorbeeld over beleidsterreinen zoals onderwijs, zorg, veiligheid, stikstof en klimaat, maar ook over maatschappelijke uitdagingen zoals ongenoegen in de samenleving, vertrouwen in de overheid en het bestrijden van armoede. Beter begrotingsbeleid, dat beleidsterreinen in samenhang beziet en expliciet aandacht vraagt voor verdelingsvraagstukken en beleid voor de lange termijn, draagt bij aan brede welvaart.’
Vanuit het SCP hebben we in ons advies aan de Studiegroep Begrotingsruimte het belang van dit aspect sterk benadrukt. En ook de komende tijd, in de volgende fasen van de begrotingscyclus, zullen we onze kennis over de sociaal-maatschappelijke effecten van beleidskeuzes ter beschikking blijven stellen.