Bij participatie, of meedoen aan de maatschappij, wordt vaak direct gedacht aan betaald werk. Maar de overheid heeft ook nog andere verwachtingen van wat mensen in hun leven kunnen doen om bij te dragen. Die verwachtingen verschillen van de ideeën die mensen zelf hebben over wat zij belangrijk vinden voor zichzelf en de maatschappij. In het project Perspectieven op zinvolle participatie onderzoekt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) hoe drie beleidsinstrumenten om participatie te bevorderen invloed hebben op de praktijk: onder jongeren, werkenden en ouderen.
Drie beleidsinstrumenten
Het eerste beleidsinstrument dat het SCP in dit project onderzoekt is kinderopvang. Met dit onderzoek willen we inzicht bieden in hoe beleid en de onderliggende aannames zich verhouden tot de geleefde werkelijkheden van mensen zelf. Aannames rondom participatie, werk en zorg voor jonge kinderen zoals die tot uiting komen in het kinderopvangbeleid, schetsen de formele kaders waarin mensen hun leven in kunnen richten. Hoe verhouden zij zich tot deze kaders? Wat is van belang wanneer zij keuzes maken? Wat kan beleid hiervan leren?
Het tweede beleidsinstrument dat het SCP onderzoekt is de Maatschappelijke Diensttijd (MDT). Door mee te doen aan een MDT-project kunnen jongeren bijvoorbeeld samen met een statushouder Nederlands oefenen en daarbij iets leren over het leven van die persoon. Het idee is dat er een win-winsituatie ontstaat: jongeren doen levenservaring op en hebben een mooie toevoeging op hun cv, en maatschappelijke kwesties worden samen aangepakt. Het SCP onderzoekt onder andere wat jongeren eigenlijk zelf vinden van deze participatie en wat de MDT daar wel of niet aan toevoegt.
Het derde beleidsinstrument dat wordt onderzocht is de subsidieregeling Samen ouder worden. Wat verwacht beleid van ouderenparticipatie, en hoe zien ouderen zelf vrijwillige inzet en sociaal contact?
Onderzoek naar drie beleidsinstrumenten
Bij het onderzoek naar de drie beleidsinstrumenten kijkt het SCP naar de aannames die achter het beleid zitten, bijvoorbeeld over gender of diversiteit. Ook bezoeken onderzoekers verschillende locaties waar dit participatiebeleid concreet wordt in het leven van mensen zelf, en gaan ze met hen in gesprek. Hoe maken mensen keuzes en wat zien zij zelf als zinvolle participatie?
“Beleid wordt vaak vooral geformuleerd op basis van getallen. Dit project betrekt juist ook de leefwereld van mensen zelf erbij. Zo dragen we bij aan genuanceerde en weloverwogen beleidskeuzes.” - Projectleider Maria Vliek
Dit levert het op
De overheid wil met de drie beleidsinstrumenten participatie stimuleren bij jongeren, werkenden en ouderen. Met de uitkomsten van het project informeert het SCP beleidsmakers hoe zij met participatiebeleid beter aan kunnen sluiten op de leefwereld van mensen zelf.
Meer informatie
Wilt u meer weten over dit project? Neem dan contact op met projectleider Maria Vliek.
Dit project maakt deel uit van het onderzoeksprogramma Participatie, talentontwikkeling en kansengelijkheid.