Stelselvraagstukken in het sociaal domein

Het stelsel van zorg en ondersteuning in Nederland is complex waardoor ondersteuning  voor mensen moeilijk te vinden is, zelfs voor hulpverleners, weten we uit eerder onderzoek. Er zijn vele initiatieven om het huidige stelsel te verbeteren of te hervormen, maar het is de vraag of de problemen echt zullen verdwijnen als je voortbouwt op het oude. Wat als  je helemaal opnieuw zou mogen beginnen, hoe zou het stelsel voor ondersteuning er dan uitzien?
Met deze vraag  als uitgangspunt verkent het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) op welke fundamentele elementen een nieuw en beter werkend stelsel voor levensbrede ondersteuning van mensen gebaseerd zou kunnen zijn. Deze elementen vormen mogelijke ingrediënten voor een nieuw, door beleidsmakers uit te werken stelsel. Een nieuw stelsel moet voor mensen die nu niet goed geholpen worden beter werken, zonder dat dit ten koste gaat van mensen die nu wel goed geholpen worden.
 

'Reparatie op reparatie van het huidige stelsel voor ondersteuning heeft het voor mensen alleen maar complexer gemaakt. We moeten fundamenteel nadenken hoe het anders kan!' - Inger Plaisier

Het doel van het project

Het gaat om een ambitieus en innovatief project waarbij we met behulp van social/speculative design handvatten voor (politiek en) beleidsmakers willen bieden voor het (opnieuw) vormgeven van het stelsel voor levensbrede ondersteuning van mensen met problemen op meerdere levensgebieden (bv. gezondheid, sociaal, inkomen). De onderzoeksvraag is: Op welke elementen zou een stelsel gebaseerd moeten zijn waarin mensen levensbreed kunnen worden ondersteund? 

Het onderzoek bestaat uit verschillende stappen: 

  1. Ontwikkelen van voorbeeldsituaties van mensen die tussen wal en schip raken in het huidige zorgstelsel/ op basis van bestaand (kwantitatief en kwalitatief) onderzoek en groepsgesprekken met ervaringsdeskundigen, professionals, beleidsmakers en wetenschappers.
  2. Kennissynthese van bestaande literatuur over knelpunten in het huidige stelsel voor ondersteuning en een schets van de historische ontwikkeling van het huidige systeem. 
  3. Ontwerpsessies onder begeleiding van social/speculative designers waarin groepen deskundigen (bijv. hulpverleners, mensen met ervaringskennis, beleidsmakers, wetenschappers) ‘out of the box’ nadenken over alternatieve fundamenten voor een stelsel 
  4. In groepsgesprekken met experts en mensen met ervaringskennis om vanuit het perspectief van burgers de uitwerking van de elementen van een alternatief stelsel aan de hand van de eerder ontwikkelde voorbeeldsituaties te doordenken. 

Meer informatie

Wilt u meer weten over dit project? Neem dan contact op met overkoepelend projectleiders Inger Plaisier en Mark Reijnders

Dit project maakt deel uit van de onderzoeksprogramma Lokaal: het sociaal domein en de kracht van de lokale verzorgingsstaat.