Cumulaties in de jeugdhulp

Het rapport Cumulaties in de jeugdhulp onderzoekt of de combinatie van risicokenmerken effect heeft op de kosten van jeugdhulp in Nederlandse gemeenten. Het onderzoek, uitgevoerd door het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), analyseert gegevens over 3,4 miljoen kinderen uit 2012, met als doel de cumulatie van risicokenmerken en de invloed hiervan op de gemeentelijke verschillen in jeugdhulpkosten te begrijpen. De resultaten tonen aan dat cumulatie een bescheiden effect heeft, maar belangrijke inzichten biedt voor beleidsmakers.

Auteurs: Klarita Sadiraj, Michiel Ras en Evert Pommer.
ISBN/ISSN/anders: 978 90 377 0790 8.
Alleen als pdf te downloaden van de SCP-site; niet verkrijgbaar in gedrukte versie.

Gemeenten verzorgen sinds 2015 de jeugdhulp. Elke gemeente krijgt daarvoor een budget dat is gebaseerd op sociaaleconomische en demografisch kenmerken van kinderen in die gemeente.

Cumulatie van risicokenmerken en kosten van jeugdhulp

Het onderzoek richtte zich op het vaststellen van cumulatie-effecten, waarbij meerdere risicokenmerken in combinatie mogelijk een groter of kleiner effect hebben op de kosten van jeugdhulp dan de som van de afzonderlijke risicofactoren. De analyse liet zien dat enkele combinaties van risicokenmerken daadwerkelijk invloed hebben op de gemeentelijke kosten. Bijvoorbeeld, een combinatie van een laag opleidingsniveau van het kind en een eenoudergezin blijkt de kosten te verhogen, terwijl voor niet-westerse migranten bepaalde combinaties juist kostenverlagend werken.

Betekenis voor gemeenten en het verdeelmodel

Hoewel de cumulatie-effecten een bescheiden verbetering van het verklaringsmodel opleveren, verandert het de verdeling van jeugdhulpbudgetten niet significant. De bijdrage van cumulatie aan de verklaring van gemeentelijke verschillen in kosten is beperkt (5% à 10%). De bevindingen kunnen echter gemeenten helpen bij het verfijnen van hun beleid, zodat ze gerichter kunnen inspelen op specifieke risicogroepen. Voor het verdeelmodel zijn de effecten van cumulatie minder relevant, maar de inzichten kunnen wel bijdragen aan het verbeteren van lokale jeugdhulpstrategieën en het beleid op maat.

Dit onderzoek maakt deel uit van het programma Raming en verdeelmodel jeugdzorg. Eerder verschenen onder andere:

  • De historische verdeling van de jeugdhulpkosten voor voogdijkinderen en 18-plussers (2015),
  • Kosten verschillen in de jeugdzorg (2014),
  • Verdeling historische middelen jeugdzorg (2014),
  • Groeit de jeugdzorg door? (2013) en
  • Terecht in Jeugdzorg (2013).