Sociale cohesie in de toekomst

Vandaag de dag bestaan er zorgen of burgers zich nog wel met elkaar verbonden voelen, en of zij voldoende vertrouwen hebben in instituties zoals de politie, pers of Tweede Kamer. Hoe zal sociale cohesie zich in de toekomst ontwikkelen? Het SCP onderzoekt in het project ‘Verkenning van de toekomstige ontwikkeling van sociale cohesie’ hoe de sociale samenhang in Nederland mogelijk sterker of zwakker wordt als gevolg van vergrijzing, migratie en een toename van het aandeel mensen met een hbo- of wo-opleiding. Lees hier meer over het onderzoek in Samenleven in de toekomst.

Mensen in Nederland vinden dat een betrokken samenleving de ideale samenleving is. In die samenleving hebben mensen interesse in de ander en kijken ze naar elkaar om. Het ideaalbeeld laat gemeenschapszin zien, waarbij mensen voor elkaar klaarstaan en bereid zijn elkaar te helpen. 

Uit peilingen die het SCP uitvoert onder de naam Continu Onderzoek Burgerperspectieven (COB), blijkt dat Nederlanders het omgaan met diversiteit, en het kunnen overbruggen van verschillen, als een opgave ervaren. In het thema Waardevol Samenleven van het Waardevol Samenleven van het COB 2021|4 is verkend wat er schuilgaat achter de zorgen, waardering en wensen van Nederlanders over samenleven. Ook doet het SCP verdiepend onderzoek naar de ideaalbeelden over sociale cohesie in ons land. Hierover publiceren we in de toekomst het onderzoek Waardevol samenleven.

Uit onderzoek naar digitale en sociale ongelijkheden komt het beeld naar voren dat deze ongelijkheden hardnekkig en met elkaar verweven zijn. In Nederland lijken digitale ongelijkheden geen sociale ongelijkheden te veroorzaken of voor allerlei nieuwe ongelijkheden te zorgen. In de regel maken ze bestaande sociale ongelijkheden wel groter.

Op dit moment ontwikkelt het SCP vier toekomstbeelden over sociale cohesie in de Nederlandse digitale samenleving. Dat doen we op basis van een literatuurstudie en scenarioworkshops met burgers en deskundigen. Deze toekomstbeelden kunnen helpen om het beleid toekomstbestendig te maken en nieuwe kansen of bedreigingen al in een vroeg stadium te voorzien. Het rapport Hallo computer zal later in 2024 verschijnen.